Trump thất thế khi đối đầu lãnh đạo đảng Cộng hòa

"Đảng Cộng hòa sẽ không bao giờ còn được tôn trọng hay mạnh mẽ nếu còn được điều hành bởi những 'lãnh đạo' như thượng nghị sĩ Mitch McConnell. Mitch là một kẻ gian lận chính trị cố chấp, ủ rũ và buồn tẻ. Các thượng nghị sĩ Cộng hòa không thể chiến thắng nếu tiếp tục gắn bó với ông ta", cựu tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố trong thông cáo ngày 16/2/2021.

Nhưng 11 tháng đã trôi qua kể từ khi Trump kêu gọi lật đổ thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa bang Kentucky, ảnh hưởng của McConnell vẫn không suy giảm và ông cũng không phải đối mặt với những đợt tấn công dồn dập từ các nhóm thân Trump trong đảng.

Thực tế này được cho là bằng chứng cho thấy ảnh hưởng ngày càng suy yếu của ông trong nội bộ đảng Cộng hòa, theo các trợ lý và đồng minh.

Trump (phải) và McConnell tại Đồi Capitol hồi tháng 3/2019. Ảnh: Reuters.

Hầu hết các ứng viên Cộng hòa tranh cử vào quốc hội được Trump ủng hộ đều từ chối tuyên chiến với McConnell, người vẫn là một nhà gây quỹ mạnh mẽ, tiếng nói có ảnh hưởng lớn trong đảng. Trong khi đó, những người vẫn mong chờ được Trump hậu thuẫn cũng đã ngừng phản đối thượng nghị sĩ quyền lực đến từ bang Kentucky.

Nỗ lực vô vọng của Trump nhằm đối đầu với lãnh đạo hàng đầu đảng Cộng hòa tại Thượng viện đã buộc ông phải điều chỉnh lại các tiêu chí của mình, khi ông nỗ lực áp đặt ảnh hưởng với các ứng viên Cộng hòa trong cuộc bầu cử quốc hội giữa kỳ năm nay, theo những người thân cận với cựu tổng thống Mỹ.

Một số phụ tá đã cảnh báo Trump rằng chiến lược đối đầu trực diện với McConnell không phù hợp với mục tiêu lớn của ông. Trump dường như đang xem xét lời khuyên này.

Cựu tổng thống Mỹ không rút lại ủng hộ với các ứng viên đã được ông hậu thuẫn, nhưng nay ngừng phản đối McConnell. Bên cạnh đó, ông vẫn xem xét ủng hộ những ứng viên khác đã công khai bày tỏ quan điểm rằng sẽ tiếp tục bầu McConnell làm lãnh đạo của đảng tại Thượng viện nếu họ giành được ghế, theo một nguồn tin am hiểu vấn đề.

Trump đã ủng hộ hạ nghị sĩ bảo thủ Mo Brooks trong vòng bầu cử sơ bộ ghế thượng nghị sĩ đại diện bang Alabama, nhưng ứng viên này nói với tờ Politico hồi đầu tháng trước rằng sẽ ủng hộ McConnell tiếp tục lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện. Một phụ tá chiến dịch của Brooks cho biết quan điểm của ông đến nay không thay đổi.

Tại Bắc Carolina, ứng viên được Trump ủng hộ, hạ nghị sĩ Ted Budd, đã từ chối trả lời các câu hỏi về khả năng lãnh đạo của McConnell. Jonathan Felts, phát ngôn viên chiến dịch tranh cử của Budd, đã viện dẫn một tuyên bố mà ông đưa ra tháng trước để khéo léo né tránh những lời chỉ trích nhằm McConnell rằng "suy nghĩ duy nhất của Budd là muốn đảm bảo lãnh đạo đảng Cộng hòa sẽ là lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện".

Tại một số khu vực bầu cử khác, nhiều ứng viên đảng Cộng hòa cũng phớt lờ lời kêu gọi của Trump đòi lật đổ McConnell. Họ hạn chế tối đa những lời chỉ trích, thậm chí từ chối trả lời các câu hỏi về McConnell.

Trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa cho ghế thượng nghị sĩ đại diện bang Ohio, nơi 4 ứng viên đang cạnh tranh để được Trump hậu thuẫn, không ai dám nói thẳng rằng họ sẽ không bầu cho McConnell vào vị trí lãnh đạo đảng. Các ứng viên Josh Mandel và Jane Timken luôn né tránh những câu hỏi như vậy, trong khi J.D. Vance mô tả McConnell là người "hơi mất liên kết với cơ sở" của đảng nhưng cũng không công khai tuyên bố rằng ông sẽ phản đối thượng nghị sĩ này.

Một cố vấn của Trump cho biết cuộc bầu cử sơ bộ ở Ohio đã "chứng minh rằng McConnell là bất khả xâm phạm", thêm rằng "thật lãng phí thời gian khi Trump trút toàn bộ cơn giận của mình sang McConnell, người có chung mục tiêu là giành lại quyền kiểm soát Thượng viện".

"Có 4 ứng viên dường như sẵn sàng làm bất cứ điều gì để được Trump ủng hộ, nhưng không ai trong số họ sẵn sàng đứng lên và nói 'Đã đến lúc McConnell phải ra đi'", cố vấn giấu tên cho hay. "Điều đó cho thấy rõ về vai trò của McConnell cũng như những hạn chế trong ảnh hưởng của tổng thống Trump với nội bộ đảng".

Ứng viên chạy đua vào ghế thượng nghị sĩ bang Arizona Blake Masters cho biết cuộc đối đầu giữa Trump và McConnell đang gây khó khăn cho các nghị sĩ Cộng hòa rất nhiều, bởi họ không thể cùng lúc nhận được ủng hộ từ cả hai tiếng nói quyền lực này.

"Vẫn có rất nhiều người tôn trọng McConnell trong đảng", một cựu quan chức chiến dịch tranh cử của Trump nói. "Nhìn chung đảng không ghét ông ấy".

Một người khác thân cận với cựu tổng thống Mỹ cho hay dù Trump coi McConnell là "một con quạ già nua, các đảng viên Cộng hòa khác nhìn nhận ông như một lãnh đạo tận tụy đã giúp đưa ba người bảo thủ vào Tòa án Tối cao và đưa một gói cắt giảm thuế lớn lên quốc hội".

"Mitch McConnell đã làm rất tốt khi giúp các thẩm phán do Trump đề cử được phê chuẩn. Đó là một thành tựu lớn của chính quyền Trump và McConnell đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình", Eric Greitens, cựu thống đốc bang Missouri, nhận xét. "Dù vậy, khi nhìn tổng thể, tôi vẫn cho rằng ông ấy là một thảm họa đối với phong trào Nước Mỹ trên hết".

Cựu quan chức chiến dịch tranh cử của Trump cho biết khác biệt chính giữa Trump và McConnell là thượng nghị sĩ Cộng hòa bang Kentucky "hiểu rõ rằng một số ứng viên sẽ phải biến ông thành mục tiêu để thu hút cử tri ủng hộ và ông không để bụng chuyện đó".

Các ứng viên nghị sĩ phe Cộng hòa nhiều khả năng sẽ được Trump ưu ái ủng hộ nếu họ công khai phản đối McConnell, nhưng làm như vậy cũng có thể khiến họ mất đi hậu thuẫn từ một số nhà tài trợ quan trọng và hỗ trợ tài chính từ các nhóm như Quỹ Lãnh đạo Thượng viện và Ủy ban Chiến dịch Thượng viện Quốc gia.

Quỹ Lãnh đạo Thượng viện và một nhóm khác có liên kết với McConnell là Ngã tư nước Mỹ đã chi tổng cộng 462 triệu USD trong năm 2020 để vận động cho các ứng viên đảng Cộng hòa và dự kiến đầu tư đáng kể trong cuộc bầu cử quốc hooijj giữa kỳ năm nay.

Cố vấn cho một ứng viên chạy đua vào Thượng viện của đảng Cộng hòa cho hay ông và các thành viên chiến dịch khác mà ông biết rất sợ mất đi ủng hộ chính trị từ McConnell và tin rằng ứng viên của họ hoàn toàn có thể giành chiến thắng trong cuộc bầu cử giữa kỳ mà không cần công kích lãnh đạo thiểu số tại Thượng viện.

"Mitch McConnell đã có mặt trên chính trường đảng Cộng hòa suốt hàng thập kỷ. Ông ấy có quan hệ không ai sánh bằng với các nhà tài trợ và liên minh. Chúng ta phải tự hỏi liệu có thực sự đáng khi chọc giận một lãnh đạo như vậy không", cố vấn chiến dịch giấu tên cho hay.

Cuộc đối đầu giữa hai gương mặt quyền lực nhất đảng Cộng hòa bắt đầu từ năm ngoái, khi McConnell đổ lỗi cho Trump về cuộc bạo loạn Đồi Capitol. Trump sau đó liên tục công kích McConnell nhằm đáp trả.

Cựu tổng thống Mỹ từng lên án lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện khi McConnell ủng hộ gói cơ sở hạ tầng trị giá 1.200 tỷ USD của Tổng thống Joe Biden. Trump nói rằng McConnell và các thành viên Cộng hòa khác đã bỏ phiếu tán thành đạo luật này nên "tự xấu hổ về bản thân".

Trump cũng chỉ trích McConnell vì đã bắt tay thỏa thuận với các đảng viên Dân chủ tại Thượng viện nhằm chấm dứt bế tắc về vấn đề tăng trần nợ của chính phủ liên bang hồi tháng 12.

"Ông ta có tất cả quân bài để giành chiến thắng, nhưng không có 'gan' để chơi chúng", Trump tháng trước tuyên bố.

Các cuộc công kích của Trump leo thang vào mùa thu năm ngoái, khi ông bắt đầu thảo luận về cách để phế truất McConnell với các thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa khác và một số đồng minh hàng đầu của mình, Wall Street Journal hồi tháng 9/2021 dẫn lời một nguồn tin am hiểu vấn đề cho biết. Tuy nhiên, Trump phải rất chật vật trong nỗ lực tìm kiếm ủng hộ đối với lời kêu gọi của mình.

"Không thể hiểu nổi ông ta có thể bám trụ với tư cách lãnh đạo đảng Cộng hòa bằng cách nào. Thắc mắc này không chỉ đến từ tôi, mà từ hầu như tất cả mọi thành viên đảng Cộng hòa", Trump tháng trước nói.

Vũ Hoàng (Theo CNN)

• Bị chất vấn bầu cử, Trump bỏ ngang phỏng vấn
• Trump chật vật tìm lại hào quang trên mạng xã hội
• Trump bị chất vấn vì im lặng trong bạo loạn Đồi Capitol